De gemeente wil in het kader van Sneller Beter naar Nul op de Meter en Smart Energy Cities bewoners stimuleren om NOM maatregelen te nemen. Daartoe zijn 105 woningen met WoonConnect gedigitaliseerd. Hoe helpt dit bewoners in het (sneller) nemen van maatregelen?
Ruim, groen en particulier
De Buitenpepers is een 70’er jaren woonwijk, ruim opgezet met veel groen, met huizen die veel ruimte bieden. Vrijwel alle woningen zijn particulier eigendom. De woningen hebben de typische technische kenmerken uit die tijd. Veel koudebruggen, weinig isolatie. Daardoor zijn de meeste woningen gehorig, tochtig, vochtig en oncomfortabel. Veel bewoners (>50%) hebben hun woning aangepast met eenvoudige verbetermaatregelen, zoals nieuwe gevelelementen, dubbelglas, isolatie in spouwen en vervanging dakpannen.
Leren door te doen
De praktijk heeft geleerd dat alleen digitaliseren en bewoners toegang geven tot hun digitale woning zonder verdere ondersteuning niet effectief is. Er is zowel goed inzicht in de behoeften en wensen van bewoners nodig als specifiek aanbod voor het type woningen. De SmEC aanpak biedt een kader om beide lijnen integraal aan te pakken.
De CP heeft de gemeente ondersteund in het traject van bewonersparticipatie. Daarvoor is een stapsgewijze aanpak gehanteerd. Als start zijn de doelen in het projectteam SMART gemaakt, zijn key-stakeholders geïdentificeerd en is de governance van het project vastgelegd. Dit is een belangrijke stap die veel duidelijkheid geeft over het proces. Vervolgens is de wijk in kaart gebracht d.m.v. een sociale kaart, zijn professionele stakeholders geïnterviewd en 10 bewoners. Deze zijn voorbereid met een ‘sensitizing’ boekje voordat de interviews werden gehouden. De belangrijkste inzichten zijn verder uitgewerkt naar een communicatie- en participatie strategie. Bewoners die aangaven belangstelling te hebben, zoals deelnemers aan de lokale energiegroep, zijn als initiators bij het project betrokken. Ook de energieadviseurs van Brabant Woont Slim zijn vanuit hun contacten en expertise aangehaakt. Ook met Reimarkt en Buurkracht wordt samengewerkt.
Belangrijk was de keuze om de bewoners per blok te gaan benaderen. In ieder blok is een initiator die samen met de gemeente buren enthousiasmeert. Om een aansprekende en centrale plek in de wijk te hebben, is een keet naast de supermarkt neergezet. Hierin vinden informatie-avonden, adviesgesprekken en inloopactiviteiten plaats. Dit alles zorgt voor grote lokale zichtbaarheid, bottum-up participatie en peer-to-peer ondersteuning bij het gebruik van WoonConnect.
Tools die de CP heeft ingezet zijn met name: stakeholdermaps, sociale kaart, wijksafari, context mapping (interviews), een customer journey, communicatiestrategie en een dashboard met project KPI’s.
De IC is in de versnellingstudio van Spark Campus aan de slag gegaan met een team van nationale toeleveranciers van energiebesparende producten en lokale partijen, zoals aannemers en installateurs. Dit heeft geleid tot nieuwe coalities van toeleveranciers die gecombineerde maatregelen aanbieden. Deze maatregelen zijn allen gedigitaliseerd in WoonConnect. Hierdoor zien bewoners direct welke maatregelen passen bij de hun woonwensen en wat de consequenties zijn in prijs en de impact op energiebesparing. Binnen SmEC hebben we ook mee kunnen liften op de VNG innovatieve aanpak met een coalitie van onder meer makelaars en financiers. In die aanpak krijgen bewoners op een natuurlijk moment van woningaankoop of -verkoop of verbouwing inzicht in verbouwingskosten, energiebesparende maatregelen en de gevolgen voor hun toekomstige woonlasten.
Na de kick-off
De Gemeente ’s-Hertogenbosch wil experimenteren om naar een aardgasloze wijk te komen. Collectief liggen er kansen om postcoderoos-opwekking te doen via daken van de supermarkt en omliggende openbare gebouwen. Bodemwarmte via een centrale WKO, de huidige infrastructuur is goed vertakt, waardoor de aanpak realistisch is. De huidige technische staat- en typologie van woningen lenen zich dan het best voor gevel- en dakisolatie (en vervanging van pannen), opwekking met zonnepanelen en het vervangen van aardgasketels door een hybride variant. Als er in de nabije toekomst interessante financieringsopties gekoppeld worden aan de gecombineerde maatregelen, verwachten we een grotere belangstelling.
Het project is de kick-off van het hele verduurzamingsprogramma. Het vervolg is het verder ondersteunen van bewoners met zowel persoonlijk advies, meetings per blok of blokken, publicaties in (hyper)lokale media en het aanhaken van de basisschool. Voor bewoners is het van belang dat de vertrouwen in zowel het digitale- als persoonlijke advies; dat de samenhang van maatregelen helder is (stap voor stap en ‘no regret’) en dat het organiseren en stimuleren van sociale activiteit versnellend werkt, maar ook veel tijd en energie vraagt.
