Bewoners uit Gaasperdam zetten zich sinds enige jaren in voor het creëren van een meer energiebewuste wijk. Mede dankzij de Green Deal ‘Smart Energy Cities’ blijven onderwerpen als energie armoede en CO2-reductie op de agenda. Om wijken energiebewuster te maken is het een uitdaging om de juiste partijen bij elkaar te brengen en houden; zowel nu als in de toekomst. Borgen van betrokkenheid is dan ook essentieel in de komende jaren om het project te laten slagen. De wijkgroep heeft de eerste stappen al gezet door drie concrete projecten aan te wijzen.

Gaasperdam in kaart brengen

Met de Smart Energy Aanpak is het team aan de slag gegaan om de wijk in kaart te brengen, zowel op sociaal/maatschappelijk vlak als op technisch/economisch gebied. Een team bestaande uit een creative producer en een innovatiecoach van Smart Energy Cities, een netwerkexpert van Alliander en vertegenwoordigers uit Gaasperdam hebben het energieproject Slim Wonen opgepakt. Dit project vond plaats in een wijk die bestaat uit laagbouwwoningen uit de jaren ’70. Een groot gedeelte van de huizen is in handen van enkele woningbouwcorporaties. Verder is Gaasperdam gekarakteriseerd door inwoners uit lagere inkomensgroepen met relatief hoge werkeloosheid. Een groot aantal bewoners wordt dan ook met energie armoede geconfronteerd. Dit zijn bewoners die meer dan tien procent van hun inkomen aan energie (voornamelijk aardgas) moeten uitgeven. Energie armoede heeft gevolgen voor het proces van de energietransitie in Gaasperdam. Wil het proces in deze wijk slagen, dan zijn er slimme investeringsconstructies nodig.

Een belangrijke eerste stap in het ontwikkelen van een aanpak voor een buurt is het voeren van bewoners interviews. Klik hier  om inzicht te krijgen in het doen van de interviews. Decreative producer heeft de informatie van Gaasperdam rondom energiearmoede in kaart gebracht door middel van interviews. Klik hier voor het interview format.

Smart Energy Cities aan tafel

De drie projecten zijn het resultaat van een proces dat begonnen is toen gemeente en bewoners tijdens bijeenkomsten bij elkaar aan tafel schoven. De werkgroep lanceerde enthousiast ideeën voor acties voortkomend vanuit haar netwerk van ‘wijkambassadeurs’. Na maanden voorbereiding, resulteerde dit in een groot communicatiemoment voor de betrokkenen: een succesvolle duurzame energiemarkt. Tijdens deze markt zijn de voorstellen van de groep getoetst en is er een shortlist ontstaan met de benodigde maatregelen om het project tot een succes te brengen.

Vervolgens is het team er in geslaagd een plan te ontwikkelen. Binnen dit team had iedereen zijn/haar eigen rol. De creative producer verscherpte de vraag van de bewoners. De innovatiecoach reikte bestaande financiële mogelijkheden aan terwijl de netwerkbeheerder keek naar hoe maatregelen op gebouwniveau met gebiedsbeleid gecombineerd konden worden.

Resultaat en vooruitblik

Het proces resulteerde in een aantal belangrijke leermomenten die in de projecten naar voren zijn gekomen. Zo krijgt de wijkgroep meer draagvlak door ook thema’s als milieu bewust, een prettige leefomgeving en het sociale karakter van de wijk naar voren te brengen.

Ondanks dat er veel geleerd is, neemt het nog wel één á twee jaar in beslag voordat er concrete resultaten geboekt worden. Hierbij is belangrijk dat alle partijen over voldoende uithoudingsvermogen beschikken. Zonder een sterk sociaal netwerk en kwartiermakers vergt het project aanzienlijk meer inspanning.

Nu de eerste fase is afgerond, wil de bewonersgroep een haalbaar bedrijfsmodel voor energieprojecten ontwikkelen. Hiervoor zijn er gesprekken gaande over de financiering. Gelden kunnen onder andere komen uit een lokale energie coöperatie in combinatie met externe fondsen. Een voorbeeld hiervan is een lening uit het Amsterdams Duurzaamheidsfonds.

• – Slim Wonen Amsterdam wil Anand Jyoti, een complex van 20 appartementen voor 33 Hindoestaanse senioren, uitrusten met een warmtepomp en infrarood panelen voor ruimteverwarming, in combinatie met zonnepanelen voor de opwekking van energie. De bewonersgroep moet daarvoor wel de goedkeuring van woningcorporatie ‘Stadgenoot’ verkrijgen.
• – Naast nationale en gemeentelijke leningen of subsidies moet de werkgroep genoeg geldstromen aanboren voor het initiatief.
• – Er dient tijd en bereidheid van alle betrokken partijen – van bewonersgroep tot netbeheerder – te zijn om zich voor het proces en de plannen te verwezenlijken.

Wilt u meer weten over deze wijk? Lees het verhaal hier.